Normal zamanından önce doğan prematüre bebeğin hastanede ilk bakımı ve evde süregelen bakımı nasıl yapılmalı, nelere dikkat edilmeli?
38 – 42 haftalık süreci tamamlayamadan doğan bebeklere Prematüre bebek denilir. Prematüre olarak dünyaya gelen bebekler yoğun bakım desteği ile bir süre hastanede misafir edilirler. Tıbbi süreci hekim tarafından değerlendirilen bebek hastaneden taburcu edildikten sonra evdeki yeni hayatına geçiş sürecinde aileleri zorlu ve hassas bir dönem beklemektedir.
Bebeğin prematüre doğmuşsa, neşe ve endişe duygusunu bir arada yaşayabilirsin. Evinize dönmek için gün sayarken, hastaneden taburcu olup eve geldikten sonra hastanenin güvenli ortamından uzaklaşmış olmaktan endişe edebilirsin. Endişe etmene gerek yok. Hekimin bebeğin tam hazır olmadan sizi eve göndermeyecektir. Bebeğin kendi kendine nefes aldığında, vücut ısısını koruyabildiğinde, emzirme veya biberonla beslenebildiğinde ve düzenli kilo almaya başladığında hastaneden taburcu edilip eve gönderilir.
Prematüre bebeğinin küçük bedeninde ciğerleri, sindirim sistemi ve bağışıklık sistemi gibi birçok organı hala az gelişmiş olduğu için dış dünyaya adapte olmaya henüz hazır değildir. Bebeğin hastaneden çıktıktan sonra tıbbi bir desteğe ihtiyaç duymayabilir ancak düzenli takip, iyi bir bakıma yani iyi bir prematüre bebek bakımına ihtiyacı vardır.
Prematüre bebeğin ilk bakımı
Prematüre bebek doğum sonrası ilk olarak hastanede anne karnının sıcak ortamına benzeyen kuvözlerde bakıma alınırlar. Prematüre bebeklerin akciğer gelişimine bağlı solunum problemleri, enfeksiyon riskleri, beslenme sorunları, organların gelişimi gibi olası sorunlar yaşama ihtimalinde bakımları yoğun bakım ünitesinde bu steril kuvözlerde yapılır. Bebek artık solunum desteğine ihtiyaç duymuyor ve beslenebiliyorsa hastaneden taburcu edilir. Enfeksiyon riski açısından prematüre bebeklerin ilk altı ayı çok önemlidir ve taburcu edilen prematüre bebeğin özel bakımına evde de devam etmek gerekir.
Cilt ve göz bakımı
Prematüre bebeklerin ciltleri diğer bebeklere göre çok daha hassastır ve ekstra özen ister. Bebeğin enfeksiyon kapma riski olduğu için ona dokunmadan önce ellerinin temizliğine çok dikkat etmelisin. Cildin pH dengesini bozacak parfüm ve alkol içeren hiçbir bakım ürünü kullanmamalısın. Bebeğinin cildini her zaman temiz tutmalı, ilk haftalarda kaynatılmış ve ılıtılmış su ile yıkamalısın. Göbek kordonu bakımını çok dikkatli yapmalı ve bölgeyi kuru ve temiz tutmalısın. Bebeğini kalabalık ve havasız ortamlardan uzak tutmaya özen göstermelisin. Gözlerinde çapaklanma varsa kaynamış soğumuş suyla ve gazlı bezle sıklıkla temizlemelisin.
Vücut ısısı
Prematüre bebeğin zamanında doğan bebeklere göre daha fazla üşüyeceği için bir kat daha fazla giydirebilirsin. Vücut ısısını koruyabilmesi için bebeğinin kıyafetlerinin vücudunun her yerini sarması gerekir, yoksa üşür ve kendini ısıtmak için ekstra enerji sarf eder. Bebeğinin vücut ısısını sıklıkla kontrol etmeli, bulunduğu odanın sıcaklığını sabit tutmalısın.
Beslenme
Hastanedeki özel bakımın ardından taburcu olduktan sonra da prematüre bebeğinin beslenmesine ayrıca çok dikkat etmen gerekir. Prematüre bebeğinin enerji gereksinimi zamanında doğmuş bebeklere göre daha fazladır. Bebeğinin alması gereken ortalama kilo doktoru ile takip edilmeli ve normalin altında ise mutlaka önlem alınmalıdır. Bebeğinin boy ve kilo gelişimini takip eden doktorun, gerek gördüğü durumda anne sütü zenginleştirici ürünler önerebilir. Bebeğinin emme refleksini geliştirmek için sık sık emzirmelisin. Anne sütü alımının yetersiz olduğu durumda prematüre bebek beslenmesi için doktoruna danışmalısın.
Uyku
Prematüre bebekler diğer yeni doğan bebeklere göre daha uzun süre uyurlar. Bebeğinin beslenmesine ayrılan süre ne kadar uzarsa uykuya eğilimi de o kadar artar çünkü bebeğin emerken enerji sarf ettiği için yorulur. Bebeğini sert bir yatakta yatırman ve yastık kullanmaman önerilir. Büyüme hormonu uyurken salgılandığı için bebeğini özellikle gece karanlıkta veya loş bir ışıkta uyutmayı tercih etmelisin. Böylece gece gündüz ayırımı yaparak uyku düzenine alışmasını sağlayabilirsin. Prematüre bebeklerde gece uykularının düzene girmesi biraz daha uzun sürebilir. Anne sıcaklığını hissetmek bebeğinin sakinleşmesine ve daha kolay uyumasına yardımcı olabilir.